Johann Sebastian Bach (1685-1750)
Praeludium in a, BWV 569
Siciliano, BWV 1013/2
Toccata in e, BWV 914
Jacques Berthier (1923-1993)
(uit: 50 Pièces pour Orgue)
Hommage à Pérotin
Rogations
Spiritual choral
Fanfares en ut
Johann Sebastian Bach (1685-1750)
Erbarm dich mein, o Herre Gott, BWV 721
Maurice Duruflé (1902 – 1986)
Suite, op. 5
I. Prélude
II. Sicilienne
III. Toccata
Toelichting
Uitgangspunt van het concert van vanavond is Duruflé’s Suite. In slechts drie delen weet de componist een indringende ontwikkeling te schetsen: de Prélude ontwikkelt zich vanuit diepe duisternis tot een enorme uitbarsting (“tutta forza”, “met alle kracht”), waarna een soort berusting verklankt wordt. De elegante Sicilienne lijkt een soort melancholische terugblik op vervolgen, onschuldige tijden. De energieke Toccata laat een dialoog tussen twee thema’s horen. Het eerste klinkt vlak na de opening in het pedaal, vol donkere energie; het tweede is optimistischer, en klinkt in de hogere regionen van het orgel. Na een lange ontwikkeling overwint het tweede thema in een woeste apotheose.
Het stuk werd geschreven met het laat-Romantische Franse orgel in gedachten; een vertaling naar het barokke Müller-orgel kan avontuurlijk uitpakken.
De naam Jacques Berthier is vrij onbekend, maar zijn muziek is zeer geliefd: hij schreef veel van de bekende mantra-gezangen voor de oecumenische Taizé-gemeenschap, die in kerken over de hele wereld ingang vonden. Hij schreef ook meerdere orgelwerken; de stukken van vanavond zijn even kort als karakteristiek.
Bach’s muziek is dit orgel op het lijf geschreven. De Toccata in e en het Praeludium in a zijn het werk van een jonge Bach: het Praeludium is haast obsessief opgebouwd uit een simpel motiefje, de Toccata in een grillig werk in vier korte, markante delen.
Laurens de Man (’s-Hertogenbosch, 1993) won in 2024 als eerste organist de Nederlandse Muziekprijs. Hij studeerde piano, orgel en bijvak klavecimbel bij resp. Jacques van Oortmerssen, David Kuyken en Johan Hofmann aan het Conservatorium van Amsterdam. Hij vervolgde zijn studie bij Leo van Doeselaar aan de Berlijnse Universität der Künste (Konzertexamen Orgel); deze studie rondde hij in 2019 af met de hoogste cijfers. Laurens won diverse prijzen als pianist en organist, bij de orgelconcoursen in o.a. Groningen en Freiberg. In 2018 won hij de Sweelinck-Mullerprijs. Onder andere als pianist van het Chimaera Trio speelt en arrangeert hij kamermuziek uit vier eeuwen muziekgeschiedenis; het trio nam drie CD’s op. Sinds 2012 is Laurens hoofdorganist van de Utrechtse Janskerk; in seizoen 2022-2023 was hij “Organist in Residentie” van het Contiusorgel te Leuven. In 2024 verscheen zijn tweevoudig cd-debuut bij Globe Records: Wagnertranscripties en een portret van het Leuvense Contiusorgel. Aan het Conservatorium van Amsterdam is hij per september 2025 verbonden als orgeldocent.
www.laurensdeman.com
